Επιληψία

Επιληψία

Επιληψία και Επιληπτικές κρίσεις - Ορισμοί

Η επιληψία είναι μία αρκετά κοινή διαταραχή του ΚΝΣ, κατά την οποία ο πάσχων εκδηλώνει επαναλαμβανόμενες, στερεότυπες ή μη, ποικίλης συχνότητας, έντασης και κλινικού φαινοτύπου, μη προκλητές (δίχως δλδ σαφή υποκείμενο αιτιολογικό παράγοντα) επιληπτικές κρίσεις. 

Λέγοντας επιληπτικές κρίσεις, εννοούμε τις αιφνίδιες και σύγχρονες, παθολογικές εκφορτίσεις φλοιικών νευρωνικών κυκλωμάτων του εγκεφάλου, που επιφέρουν ανάλογο και τυπικά προσωρινό, κλινικό αποτύπωμα. Η ανωτέρω, παροξυσμικού χαρακτήρα, παθολογική, ηλεκτρική δραστηριότητα μεταδίδεται ταχέως από το σημείο γενέσεώς της σε γειτονικές ή και απομακρυσμένες περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού, του ιδίου ή και του αντίπλευρου ημισφαιρίου, επηρεάζοντας σημαντικά τη λειτουργία του και προκαλώντας μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων, ανάλογων των λειτουργιών που επιτελεί η πάσχουσα περιοχή.

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση της επιληψίας, απαιτούνται τουλάχιστον 2 ξεχωριστές μη προκλητές (αυτόματες ή αντανακλαστικές) επιληπτικές κρίσεις (κρίσεις “Ε”) με χρονική απόσταση μεταξύ των, μεγαλύτερη των 24 ωρών ή μεμονωμένο επιληπτικό επεισόδιο, με μεγάλη (>60%) όμως πιθανότητα επανεκδήλωσης εντός της επόμενης 10τίας (ILΑE Official Report: A practical clinical definition of epilepsy - Fisher et al, 2014). Σε αυτές τις περιπτώσεις τίθεται κατά κανόνα προφυλακτική αντιεπιληπτική αγωγή.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι επιληψιών: οι ιδιοπαθείς ή γενετικές επιληψίες, που έχουν γενετικό υπόβαθρο, ξεκινούν συνήθως, δίχως εμφανή αιτία, στην ανήλικη ή νεαρή ενήλικη ζωή και εμφανίζουν ποικίλη εξέλιξη και οι δευτεροπαθείς ή επίκτητες ή συμπτωματικές επιληψίες, που αναπτύσσονται έπειτα βλάβης στον εγκέφαλο, όπως μετά από κακώσεις, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, λοιμώξεις ή νεοπλασίες. 

Τα συμπτώματα των επιληπτικών κρίσεων ποικίλλουν, περιλαμβάνοντας τονικά ή κλονικά φαινόμενα, σπασμούς, συσκότιση ή απώλεια συνείδησης, σύγχυση, δχες της αισθητηριακής αντίληψης (παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις - χαρακτηριστικά οσφρητικές ή γευστικές και σπανιότερα οπτικές, ακουστικές ή απτικές), αισθητικοκινητικές ή δυσφασικές εκδηλώσεις, δυσαρθρία, και αλλαγές στη διάθεση ή/και τη συμπεριφορά. 

Η διάγνωση βασίζεται στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού από τον ίδιο και τους οικείους του, στην αναλυτική κλινική αξιολόγηση, τη διενέργεια ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) με ή/και χωρίς στέρηση ύπνου, και απεικονιστικές εξετάσεις, ενώ η θεραπεία περιλαμβάνει αντιεπιληπτικά φάρμακα, και σε ορισμένες περιπτώσεις, χειρουργική αντιμετώπιση ή άλλες προσεγγίσεις.

Ορθολογισμός και Παραδοσιακή Ιατρική

Οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν την επιληψία “ Ηράκλεια νόσο”. Η ονομασία αυτή είχε δοθεί εξαιτίας της μεγάλης δύναμης της φοβερής αυτής νόσου, την οποία άλλωστε αποκαλούσαν κατ΄ ευφημισμό και “Ιερά νόσο”, προερχόμενη δηλαδή από τους Θεούς.

Πρώτος ο Ιπποκράτης ή πιθανόν κάποιο άλλο μέλος της Ιπποκράτιας Σχολής της Κω ή της Ιατρικής Σχολής της Κνίδου στην Πραγμάτειά του με τίτλο  “Περί  ἱερῆς νόσου”, στρέφεται κατά των δεισιδαιμονιών, των προκαταλήψεων και των αυθαίρετων συμπερασμάτων, που ύφαιναν το πέπλο φόβου που κάλυπτε τη συγκεκριμένη νόσο, προσεγγίζοντάς την με ορθολογιστικό τρόπο, ανάλογο του ύφους που χαρακτηρίζει την έλλογη Ιωνική Φιλοσοφία. 

Κατά τον ίδιο, η επιληψία σαν νόσος δεν είναι, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο ιερή από τις υπόλοιπες ασθένειες της εποχής του. Οφείλεται και αυτή αποκλειστικά σε φυσικά αίτια και κατ’ αυτό τον τρόπο θα πρέπει να προσεγγίζεται θεραπευτικά. Υπεύθυνες για την αρρώστια είναι κατά τον ίδιο διεργασίες, που συντελούνται στον εγκέφαλο, τον οποίο και θεωρεί ως κέντρο του σώματος, αποκλίνοντας από την μακραίωνη παράδοση, που θεωρούσε ως κέντρο του σώματος την καρδιά ή το διάφραγμα (φρένες). Ταυτόχρονα ασκεί οξύτατη κριτική στους “μάγους και εξορκιστές” θεραπευτές, τους οποίους κατηγορεί ως αδαείς αγύρτες, ενώ υποδεικνύει ως βασική θεραπευτική αγωγή την αρχή να προσφέρεται στον άρρωστο ό,τι είναι αντίθετο στην αρρώστια (τὰ πολεμιώτατα).

Ο ίδιος γράφει χαρακτηριστικά:

Δεν πιστεύω καθόλου πως η αρρώστια αυτή (η ιερή νόσος / επιληψία) είναι πιο θεϊκή από τις άλλες αρρώστιες ή πιο ιερή. Πιστεύω πως υπάρχει και γι᾽ αυτήν μια φυσική αιτία, οι άνθρωποι όμως, είτε από άγνοια είτε και γιατί τους έκαμε εντύπωση ο παράξενος χαρακτήρας της -δεν μοιάζει, πράγματι, σε τίποτε με τις άλλες αρρώστιες-, τη θεώρησαν αρρώστια που τη στέλνουν οι θεοί. Έτσι όμως, ενώ με την αδυναμία των ανθρώπων να γνωρίσουν την ουσία της ο θεϊκός της χαρακτήρας μένει, με όλους εκείνους τους εύκολους τρόπους γιατρειάς που χρησιμοποιούν για να τη θεραπεύσουν ο χαρακτήρας αυτός χάνεται, αφού οι άνθρωποι ζητούν να τη γιατρέψουν με εξαγνισμούς και ξόρκια.  Κατά τη δική μου γνώμη οι πρώτοι που βάφτισαν ιερή αυτή την αρρώστια ήταν άνθρωποι του τύπου των σημερινών μάγων και εξαγνιστών: ζητιάνοι που γυρίζουν από δω και από κει και ξεγελούν τον κόσμο παριστάνοντας τον εξαιρετικά θεοσεβούμενο άνθρωπο που, επιπλέον, κατέχει και μια σοφία σπάνια σε άλλους. Αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι μέσα στην αμηχανία τους, που δεν ήξεραν τι να δώσουν στον άρρωστο για να του κάμουν καλό, βρήκαν να ρίχνουν σαν ρούχο επάνω τους και να βάζουν μπροστά τους σαν ασπίδα τη δύναμη του θεού, ώστε να μην αποκαλυφθεί η τελεία τους άγνοια. Έτσι έβγαλαν τη θεωρία, πως η αρρώστια αυτή είναι ιερή, ώστε ζητούν να τη γιατρέψουν με εξαγνισμούς και ξόρκια

Κατηγοριοποίηση επιληψίας

Σε γενικές γραμμές οι επιληψίες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις  ιδιοπαθείς και τις επίκτητες

  • Οι ιδιοπαθείς ή γενετικές επιληψίες, έχουν γενετικό υπόβαθρο, ξεκινούν συνήθως δίχως εμφανή αιτία στη νεογνική, βρεφική, παιδική, εφηβική ή νεαρή ενήλικη ζωή, εμφανίζοντας ποικίλη εξέλιξη και πρόγνωση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η αφαιρετική επιληψία της παιδικής ηλικίας (Childhood absence epilepsy - CAE) , η νεανική μυοκλονική επιληψία (Juvenile myoclonic epilepsy - JME), το σύνδρομο Dravet, η οικογενής επιληψία του κροταφικού λοβού (Familial temporal lobe epilepsy - FTLE), η ιδιοπαθής γενικευμένη επιληψία (Idiopathic generalized epilepsy - IGE) και η προοδευτική μυοκλονική επιληψία (Progressive myoclonic epilepsy - PME).

  • Οι δευτεροπαθείς ή επίκτητες ή συμπτωματικές επιληψίες αναπτύσσονται έπειτα σαφούς δομικής βλάβης του εγκεφάλου, όπως μετά από κακώσεις, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, νεοπλασίες ΚΝΣ και νευροεκφυλιστικές νόσους ή μπορεί να είναι απότοκες λοιμώξεων του ΚΝΣ, αυτοάνοσων διεργασιών (π.χ αυτοάνοσες εγκεφαλίτιδες) ή μεταβολικών παραγόντων (π.χ υπερ-/υπογλυκαιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, ουραιμική ή ηπατική εγκεφαλοπάθεια).

Στους ασθενείς με ιδιοπαθή (γενετική) επιληψία απουσιάζουν οι δομικές βλάβες στη μαγνητική τομογραφία (MRI) εγκεφάλου, καθώς και η παρουσία εστιακών νευρολογικών συμπτωμάτων ή/και σημείων κατά τη μεσοκρισική περίοδο, δηλαδή μεταξύ δύο διακριτών κρίσεων.

Κατηγοριοποίηση επιληπτικών κρίσεων

Οι επιληπτικές κρίσεις, ανάλογα με το σημείο έναρξης της επιληπτικής δραστηριότητας και τα υποστηρικτικά στοιχεία - ενδείξεις του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (ΗΕΓ), διακρίνονται σε:

  • Εστιακής ενάρξεως. Ξεκινούν από μία περιοχή - νευρωνικό δίκτυο (κατά κανόνα φλοιικής εντόπισης) ενός εκ των 2 ημισφαιρίων.

  • Γενικευμένης ενάρξεως. Στην περίπτωση των γενικευμένων κρίσεων οι υπερσύγχρονες παροξυσμικές εκφορτίσεις ξεκινούν ταυτόχρονα από νευρωνικά δίκτυα αμφότερων των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, μεταδιδόμενες ταχύτατα σε φλοιικές και υποφλοιώδεις δομές τους.

  • Αγνώστου ενάρξεως/προέλευσης 

Εστιακές κρίσεις

Οι εστιακές κρίσεις δύναται να υποδιαιρεθούν περαιτέρω, ανάλογα με:

A. Τις κλινικές εκδηλώσεις - φαινόμενα κατά την έναρξή τους σε:

  1. Εστιακές κρίσεις με κινητικές εκδηλώσεις κατά την έναρξη

    • Αυτοματισμούς: συντονισμένες, επαναλαμβανόμενες (στερεότυπες)  σύνθετες κινήσεις, όπως το γλείψιμο/δάγκωμα των χειλέων και οι καταποτικές κινήσεις.

    • Τονικές εκδηλώσεις: εντοπισμένες μυϊκές συσπάσεις με ποικίλη διάρκεια, δίχως συνοδά κλονικά φαινόμενα.

    • Κλονικές εκδηλώσεις: εντοπισμένες, ρυθμικές μυϊκές συσπάσεις.

    • Μυοκλονικές εκδηλώσεις: ιδιαίτερα σύντομες, εντοπισμένες μυϊκές συσπάσεις κορμού και άκρων, που μοιάζουν με τινάγματα.

    • Ατονικές εκδηλώσεις: εστιακή απώλεια μυϊκού τόνου (επεισόδια πτώσεων επί ατονικών εκδηλώσεων στα κάτω άκρα με αιφνίδια ασυνείδητη απώλεια στήριξης).

    • Επιληπτικοί σπασμοί: κάμψη ή έκταση των χεριών με σύγχρονη κάμψη του κορμού

    • Υπερκινητικές εκδηλώσεις: βίαιες σύνθετες κινήσεις κορμού και άκρων ή φαινομενικά σκόπιμες δραστηριότητες, όπως π.χ ποδηλατικές κινήσεις κάτω άκρων.

  2. Εστιακές κρίσεις δίχως κινητικές εκδηλώσεις κατά την έναρξη

    • Εκδηλώσεις εκ του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ): διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (συνήθως ταχυσφυγμία) και της αρτηριακής πίεσης, ταχύπνοια, επιγαστρική αύρα με ναυτία ή/και εμέτους, ανόρθωση τριχών, εφίδρωση κ.α

    • Ψυχοκινητική αναστολή: αιφνίδια διακοπή οποιασδήποτε δραστηριότητας ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό της κρίσης

    • Γνωσιακές (Νοητικές) διαταραχές: π.χ ελλείμματα του προφορικού λόγου (αφασικές εκδηλώσεις), αιφνίδια γνωσιακή δυσχέρεια.

    • Συναισθηματικές/Συμπεριφορικές εκδηλώσεις: αίσθημα φόβου, αγχώδεις εκδηλώσεις, εκρήξεις θυμού, ευχαρίστηση, απρόσφορο γέλιο ή κλάμα.

    • Αισθητηριακές εκδηλώσεις: οσφρητικές, γευστικές, οπτικές, ακουστικές ή απτικές παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις, φαινόμενα déjà vu ή jamais vu.

B. Τη διατήρηση ή μη της αντίληψης κατά τη διάρκεια της κρίσης σε:

  1. Εστιακής ενάρξεως με διατήρηση της αντίληψης (παλαιότερη ονομασία “απλές εστιακές κρίσεις”)                  

  2. Εστιακής ενάρξεως με διαταραχή της αντίληψης (παλαιότερη ονομασία “σύνθετες εστιακές κρίσεις”). Η διαταραχή του επιπέδου συνείδησης ή της αντίληψης (επίγνωσης) σε οποιαδήποτε στιγμή κατά την εκδήλωση μιας εστιακής επιληπτικής κρίσης την κατατάσσει αυτομάτως στις εστιακές κρίσεις με διαταραχή της αντίληψης).

Γενικευμένες κρίσεις

Οι γενικευμένης έναρξης επιληπτικές κρίσεις περιλαμβάνουν ήδη από την έναρξή τους την ενεργοποίηση νευρωνικών δικτύων σε αμφότερα τα εγκεφαλικά ημισφαίρια. Στην περίπτωσή τους συνυπάρχει εξ ορισμού διαταραχή της αντίληψης. 

Διακρίνονται σε:

  1. Γενικευμένες κινητικές επιληπτικές κρίσεις

    • Τονικές

    • Κλονικές 

    • Μυοκλονικές

    • Ατονικές (αρνητικός μυόκλονος)

    • Τονικο-κλονικές (grand mal, GTCS). Μία γενικευμένη τονικοκλονική κρίση διακρίνεται από τη λεγόμενη εστιακή με εξέλιξη σε αμφοτερόπλευρη τονικο-κλονική κρίση (σε αντικατάσταση των παλαιοτέρων όρων “δευτερογενώς γενικευμένη κρίση” ή “εστιακή κρίση με δευτεροπαθή γενίκευση”), με την επιληπτική δραστηριότητα στη δεύτερη περίπτωση να ξεκινά από μία συγκεκριμένη περιοχή του ενός εγκεφαλικού ημισφαιρίου και να μεταδίδεται, ενίοτε τάχιστα, σε περιοχές και των δύο ημισφαιρίων, με την εκδήλωση του ανάλογου κλινικού φαινότυπου.

  2. Αφαιρετικές (μη κινητικές) κρίσεις (παλαιότεροι όροι “πυκνοληψία” και “petit mal”)

    Πρόκειται για σύντομα (συνήθως < 20’’) επεισόδια αιφνίδιας αναστολής της φυσικής δραστηριότητας, με βλέμμα χαρακτηριστικά απλανές και απουσία αντίδρασης σε εξωτερικά ερεθίσματα, δίχως προειδοποιητικά συμπτώματα (“αύρα”). Σπανιότερα συνυπάρχουν αυτοματισμοί (π.χ ανοιγοκλείσιμο - μυοκλονία βλεφάρων, γλείψιμο χειλέων, μασητικές κινήσεις κ.α), ενώ χαρακτηριστικά απουσιάζει η λεγόμενη μετακριτική σύγχυση. Αυτό σημαίνει πως, οι πάσχοντες συνεχίζουν κανονικά τη δραστηριότητά τους μετά το πέρας της κρίσης, δίχως να μπορούν να ανακαλέσουν το γεγονός, του οποίου συχνά δεν έχουν και επίγνωση, ιδίως στην περίπτωση των παιδιών. 

    Αφαιρετικά επεισόδια, με την καταγραφή χαρακτηριστικών γενικευμένων συμπλεγμάτων αιχμής-κύματος συχνότητας 3-3,5 Hz, δύναται να προκληθούν έπειτα υπεραερισμού ή φωτοδιέγερσης κατά την εκτέλεση ενός ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος. 

    Διακρίνουμε τις αφαιρέσεις με έναρξη στην παιδική και εφηβική ηλικία (Childhood absence epilepsy - CAE και Juvenile absence epilepsy - JME) . Στην πρώτη περίπτωση οι αφαιρέσεις εκδηλώνονται συνήθως μεταξύ 4 - 10 ετών, συνήθως με τάση σταδιακού και εν τέλει πλήρους αυτοπεριορισμού (συχνότερα μέχρι την ηλικία των 12 ετών), ενώ στη δεύτερη περίπτωση η πρόγνωση είναι χειρότερη, συχνά με τη συνεκδήλωση μυοκλονιών ή/και γενικευμένων τονικοκλονικών κρίσεων και παραμονή αυτών πέραν της ενηλικίωσης του πάσχοντα,  με καλή παρόλα αυτά ανταπόκριση στην αντιεπιληπτική αγωγή.

Διάγνωση επιληψίας

Η διαγνωστική προσέγγιση ενός επιληπτικού επεισοδίου περιλαμβάνει:

  • Συλλογή πληροφοριών - Λεπτομερής περιγραφή των επεισοδίων (από τον ασθενή ή τυχόν αυτόπτες μάρτυρες)

  • Ιατρικό αναμνηστικό (ατομικό και οικογενειακό)

  • Νευρολογική εξέταση (αναζήτηση εστιακής νευρολογικής σημειολογίας)

  • Εργαστηριακός έλεγχος (αίματος, ούρων ή/και ΕΝΥ) προς αποκλεισμό μεταβολικών ή λοιμωδών αιτιών.

  • Νευροαπεικόνιση μέσω αξονικής (CT) ή ακόμη  καλύτερα μαγνητικής τομογραφίας (MRI) εγκεφάλου. Οι ανωτέρω απεικονιστικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται για την εντόπιση κάποιου πιθανού αιτίου, όπως συγγενών ανωμαλιών (π.χ ετεροτοπία φαιάς ουσίας, αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία εγκεφάλου - AVM κ.α) ή δομικών βλαβών (ΑΕΕ, όγκοι, λοιμώδη αίτια κ.α).

  • Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ - EEG), με ή χωρίς στέρηση ύπνου. Το EEG καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου προς αναζήτηση ειδικών ή μη ανωμαλιών αυτής (εστιακών ή γενικευμένων). Η ευαισθησία της απλής ηλεκτροεγκεφαλογραφίας είναι συχνά περιορισμένη, με αποτέλεσμα να μη δύναται να τεθεί συγκεκριμένη διάγνωση, ακόμη και μετά από επαναλαμβανόμενες προσπάθειες, σε ποσοστό που ανέρχεται στο 40%. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται η συνεχής καταγραφή με 2 τρόπους:

    • Χρήση φορητής συσκευής εγκεφαλογράφου (Holter - Ambulatory EEG) κατ΄ οίκον για διάστημα συνήθως 24 ωρών 

    • Video-Ηλεκτροεγκεφαλογραφία (Video-EEG) με ταυτόχρονη δηλαδή καταγραφή ΗΕΓ και video υψηλής ευκρίνειας, σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, με τη συνεχή παρουσία τεχνικού και ιατρού επιληπτολόγου.

  • Νευροψυχολογικός έλεγχος  και

  • Καταγραφή ηλεκτροεγκεφαλογραφικής δραστηριότητας με υποσκληρίδια ή εν τω βάθει ηλεκτρόδια (σε περίπτωση φαρμακοανθεκτικής επιληψίας και διερεύνησης πιθανής χειρουργικής αντιμετώπισης)

Θεραπεία επιληψίας

Η θεραπεία των επιληψιών περιλαμβάνει κυρίως τη χρήση αντιεπιληπτικών φαρμάκων, που στοχεύουν στον έλεγχο και τη μείωση της συχνότητας έως και εξάλειψης των επιληπτικών κρίσεων. 

Η επιλογή του φαρμάκου εξαρτάται από τον τύπο της επιληψίας και τα ατομικά χαρακτηριστικά (ηλικία, φύλο, συνοσηρότητα, λοιπή φαρμακευτική αγωγή) του ασθενούς. 

Σε περιπτώσεις φαρμακοανθεκτικής επιληψίας, όπου τα φάρμακα δεν είναι επαρκώς αποτελεσματικά ή σε περιπτώσεις μη ανεκτών παρενεργειών από τη χρήση τους, δύναται να εξεταστούν εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές, όπως:

  1. Η Λειτουργική Νευροχειρουργική, η χειρουργική δηλαδή εξαίρεση της επιληπτογόνου εστίας (π.χ  σκλήρυνση ιπποκάμπου, έσω κροταφική σκλήρυνση).

  2. Η Νευροδιέγερση όπως:

    • Διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου (Vagus Nerve Stimulation - VNS)

    • Εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση (Deep Brain Stimulation) 

    • Αποκριτική νευροδιέγερση (Responsive Neurostimulation)

  3. Η Kετογονική Δίαιτα, η οποία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε ορισμένες περιπτώσεις ανθεκτικής επιληψίας της παιδικής ή νεαρής ενήλικης ζωής. Πρόκειται για μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, χαμηλό ποσοστό υδατανθράκων και φυσιολογική πρωτεΐνη η οποία κατευθύνει τον ενδιάμεσο μεταβολισμό να χρησιμοποιεί το λίπος ως κύρια πηγή ενέργειας. 

Επιπλέον, η εκπαίδευση των ασθενών και των οικογενειών τους σχετικά με την πάθηση (π.χ αποφυγή εκλυτικών παραγόντων και διαχείριση των κρίσεων) είναι σπουδαίας σημασίας για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.

Ο νευρολόγος Βελίτσος Ιωάννης κάθεται σοβαρός στο γραφείο του, φορώντας άσπρο πουκάμισο και πολύχρωμη γραβάτα.

Ιωάννης Δ. Βελίτσος MD, MSc

Ο κος Ιωάννης Βελίτσος είναι Ειδικός Νευρολόγος και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Αγία Παρασκευή Αττικής. Είναι Στρατιωτικός Ιατρός, απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (Ιατρικό ΣΣΑΣ) και της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει ειδικευθεί στη Γερμανία και έχει πραγματοποιήσει Μεταπτυχιακές Σπουδές με τίτλο «Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια» στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Είναι Επιστημονικός συνεργάτης της Νευρολογικής Κλινικής της Ευρωκλινικής Αθηνών και σταθερό μέλος της Ομάδος Neurolife. Αντιμετωπίζει όλο το φάσμα των παθήσεων του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

Διασφαλίστε την υγεία του νευρικού σας συστήματος